FAQ energie besparen

Met deze 8 tips van Natuur en Milieu Utrecht kom je beslagen ten ijs.

Zorg bijvoorbeeld voor een stroom (koele) lucht met een ventilator en een bevroren fles water. Een milieuvriendelijkere keuze dan een airconditioner. verkoelend briesje en is twintig keer zuiniger dan een mobiele airco. Heb je al een airco of kun je toch niet zonder? Let op bij je keuze en gebruik hem niet vaker dan nodig.

Een mobiele airco is eigenlijk zinloos. De warme lucht komt dan via het open raam net zo hard weer terug naar binnen. Een ventilator is 20x zuiniger dan een mobiele airco.

Met de 50 graden test kun je uitvinden of jouw huis comfortabel te verwarmen is met een lage(re) aanvoertemperatuur van je verwarmingssysteem. Normaal is het water in de cv-ketel tussen de 70-90 graden. Verwarmen op ongeveer 50 graden kan flink op het gasverbruik besparen. Volg deze stappen:

1. Het is van belang om de test uit te voeren in een week waarin de nachttemperatuur onder nul is.
2. Voor de hybride warmtepomp kan getest worden bij een buitentemperatuur tussen 4 en 10 graden Celsius, voor de all-electric moet tussen de -10 en 4 graden Celsius zijn voor minimaal één week. Dan kan worden ervaren of je woning met een lagere temperatuur comfortabel verwarmd kan worden.
3. Stel de cv-ketel instellen op 50 graden. In de handleiding van de cv-ketel staat beschreven hoe dit kan worden uitgevoerd. Milieucentraal geeft hier instructies voor. Vraag anders je installateur om hierbij te helpen.
4. Test één week lang.
   Blijft het comfortabel warm in alle ruimtes of wordt gedurende de dag tocht gevoeld? Je moet wel rekening houden met het feit dat bij lage temperatuur verwarming het langer duurt voordat je woning is opgewarmd.
5. Is het in huis gedurende de testweek comfortabel warm gebleven? Dan is je woning geschikt om te verwarmen op lage temperatuur door middel van een warmtepomp.

Betaalbare aanpassingen indien je woning nog niet geschikt blijkt:

1. Kijk of het op 60 graden wel kan.
2. Plaats boosters.
   Boosters zijn kleine ventilatoren die onder of op de radiatoren/convectoren worden geplaatst. De boosters dienen geplaatst te worden in ruimtes die onvoldoende of te langzaam warm worden. De boosters zorgen voor extra luchtstroming langs het verwarmingselement. Hierdoor wordt de ruimte sneller verwarmd.
3. Laat het verwarmingssysteem waterzijdig inregelen.
   Bij slechte inregeling van het verwarmingssysteem worden de radiatoren die nabij de cv-ketel staan als eerste warm. De verwarmingselementen verderop in het cv-systeem worden dan op een later moment warm om de betreffende ruimte op temperatuur te brengen. Soms worden deze radiatoren zelfs onvoldoende warm. Nadat het verwarmingssysteem waterzijdig goed is ingeregeld worden alle verwarmingselementen even snel warm en staat de cv-ketel goed afgesteld.

De hybride warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, en werkt samen met je cv-ketel. Is je woning nog niet goed genoeg geïsoleerd om volledig van het aardgas te gaan met de volledig elektrische warmtepomp? De hybride warmtepomp kan een interessante tussenstap zijn om op energie te besparen. Op milieucentraal.nl vind je uitgebreide informatie en keuzehulp bij deze beslissing.

Rekenvoorbeeld: een matig geïsoleerde vrijstaande woning met 1.500 m3 gasverbruik, bespaart met een netto investering van € 2.500 (na aftrek subsidie) jaarlijks zo’n € 530 op de energie . Het bespaart 770 m3 gas en 850 kg CO2. Extra stroomverbruik is circa 1.800 kWh (bron: warmtepompcheck milieucentraal). Heb je zonnepanelen, dan bespaar je nog meer CO2.

Ben je handig met Excel, dan kun je ook dit eenvoudige rekenmodel gebruiken.

Wanneer aanschaffen?

Heb je een nieuwe cv-ketel van zo’n 5 jaar oud of jonger? Dan kan je daar een hybride warmtepomp bijplaatsen. De warmtepomp gaat zo’n 15 jaar mee.

Is je cv-ketel binnen over binnen  3-5 jaar aan vervanging toe? Wellicht kun je dan zo mogelijk eerst verder isoleren. Onderzoek daarna opnieuw of je volledig af kan van aardgas met een elektrische oplossing of aansluiting op een warmtenet. Kan dat niet dan bieden leveranciers zoals Nibe en Remeha inmiddels oplossingen die het eenvoudig maakt om met dezelfde installatie later alsnog volledig van het gas af te gaan.

Geluid: waar zet je de buitenunit?

De ventilator van de buitenunit maakt geluid als de hybride warmtepomp draait. Hoe hoger het vermogen van de warmtepomp, hoe meer geluid de ventilator in de buitenunit produceert. Er zijn wettelijke normen voor het maximale geluid dat een buitenunit mag maken. Overdag mag dat niet meer dan 45 dB(A) zijn en in de avond en nacht niet meer dan 40 dB(A). Vraag daarom je installateur vooraf te controleren of het geluid van de buitenunit binnen de wettelijke geluidsnorm blijft.
Uit onderzoek blijkt dat bijna driekwart (72 procent) van de warmtepompbezitters nooit geluidsoverlast ervaart van de warmtepomp (bron milieucentraal.nl). Maar … de buren zijn in dit onderzoek dit niet gevraagd en met hen heb je natuurlijk ook rekening te houden.

Plaats de buitenunit op een slimme plek en laat er zo nodig een geluiddempende kast omheen zetten. Voorkom trillingen: met name op een plat houten dak kunnen trillingen ontstaan. Dat kan vaak goed opgelost worden met trillingsdempend materiaal.

Een ruwe calculatie (voor verwarming alleen, dus zonder tapwater!) voor 1.500 m³ en een woning uit de 90-er jaren is als volgt:

1. Bij een cv-ketel haal je uit één m³ aardgas zo’n 9,3 kWh aan warmte.
2. 1.500 m³ aardgas bevat 13.950 kWh aan warmte (1500 * 9.3).
3. Bepaal de uren dat de warmtepomp in één jaar voor jouw type woning moet draaien, dat noemen we de vollast uren. We nemen hier als voorbeeld 1.700 voor een jaren 90 woning.
4. Het benodigd vermogen is 13.950 kWh gedeeld door 1.700 = 8,2 kW

Met dit online rekentool kun je het globaal berekenen voor jouw woning : warmtepomp-panel.nl/transmissie_gas.html

Voordat je over gaat op de all-electric oplossing moet je nog bedenken hoe je het warme tapwater het beste kunt verzorgen en afwegen op welk moment je de vervanging van je huidige installatie wilt doen. 

Uiteindelijk moet een deskundig en gecertificeerd installateur een goede berekeningen en advies voor beiden maken.

Vanaf 2026 worden (hybride) warmtepompen de standaard worden voor het verwarmen van woningen. Dit betekent dat wanneer de cv-installatie (gasketel) aan vervanging toe is, men moet overstappen op een duurzamer alternatief, bij voorkeur zonder aardgas.

Er zijn uitzonderingen:

• Voor “gestapelde bouw” (appartementen) en monumenten.
• Bij een terugverdientijd langer dan 7 jaar.
• Als de woning binnen 10 jaar wordt aangesloten op een warmtenet.
• Als de warmtepomp niet aan de geluidsnormen eisen voldoet. 
• Als de terugverdientijd boven de 7 jaar uitkomt.
• Als een huiseigenaar geen installateur voor een warmtepomp kan vinden, mag het in twee stappen doen: eerst een nieuwe cv-ketel en later een hybride warmtepomp erbij.

De bedoeling is dat de installateur straks beoordeelt of de verplichting geldt.

(Bron: kamerbief Jetten mei 2022 en mei 2023)

Een airco werkt net als een koelkast. De lucht binnen maakt hij kouder; de lucht buiten warmer. Een airco kan ook het omgekeerde: warmte aan de buitenlucht onttrekken om de lucht binnen te verwarmen. Een airco bevat koelvloeistof en heeft altijd minimaal één buiten en een of meerdere binnenunits. Hybride warmtepompen kunnen meestal ook koelen, door met lucht van buiten het water in je CV-systeem te koelen. Maar niet zo sterk en snel als een airco dat kan.

Toepassingen:

• Om een (werk/studeer)kamer snel op te warmen voor kort gebruik
• In (kleinere) ruimten/woningen met weinig warmteverlies.
• Als bijverwarming naast de gasketel, zo bespaar je op gas. Je elektriciteitsverbruik gaat omhoog.

Nadelen:

• Kan als minder comfortabel ervaren worden door tocht, geluid, ongelijkmatige opwarming (lucht is warm, maar tafel is koud).
• Als het buiten heet is, maken airco’s die lucht nog heter.
• Hoe lager de temperatuur buiten, hoe meer energie de airco verbruikt. Bij temperaturen onder het vriespunt duurt verwarmen steeds langer.
• Airco’s verbruiken meer stroom dan een hybride warmtepomp, een bodemwarmtepomp (water/water) verbruikt het minst.
• Airco’s vallen niet onder de ISDE subsidie

Een elektrische warmtepomp maakt, naast elektriciteit, gebruik van een extra warmtebron. De warmte die uit de bron gehaald wordt, wordt door de warmtepomp toegevoegd aan je cv-systeem en komt afgekoeld weer terug in de bron. De bron kan een watervoorraad (diep) in de bodem zijn, de lucht in huis en/ of buiten, maar ook op je dak liggen. Ook het warm water voorziening kan zo verwarmd worden. Een bodemwarmtebron levert over het algemeen het meeste rendement, maar zo’n systeem is vaak ook het duurste en kan ook niet overal toegepast worden.

Een vrij nieuwe innovatie vormen zogenaamde Thermo dynamische panelen. Deze bestaan uit een buizenstelsel (paneel) gevuld met een “koudemiddel” dat energie opneemt uit de buitenlucht, dat vervolgens naar de warmtepomp geleid wordt.
Op het dak wordt deze zogenaamde Thermo dynamische panelen vaak gecombineerd met zonnepanelen, ze worden op elkaar gestapeld. Een andere naam is pvt paneel, meestal gebruikt voor de alles-in-een-combi.

Inmiddels zijn er ook leveranciers die er warmtepompen bij leveren, die het cv water tot b.v. 55 graden kunnen verwarmen, en  kunt combineren met je cv-ketel. Hierdoor zou je, net als met de hybride warmtepomp, al voor een deel van het gas af kunnen gaan. En daarna pas je huis (verder) isoleren.
Verder is er natuurlijk geen sprake van geluidsoverlast, waardoor het een oplossing kan zijn voor bijvoorbeeld rijtjeswoningen. Ook als je dak in de schaduw ligt, kun je deze TD panelen gebruiken, dan zonder te combineren met zonnepanelen.

Er zijn uiteraard ook nadelen. Als warmte wordt onttrokken aan de panelen, dan koelen deze af en kan ijsvorming plaats vinden. Hierdoor neemt het gewicht op je dak toe en de zonnepanelen gaan minder opbrengen. Ook neemt de efficiëntie af naarmate de temperatuur buiten daalt. Bij (strenge vorst) verwarm je dan bijna alleen nog maar elektrisch.

Ga dus niet over één nacht ijs, maar laat je goed informeren en adviseren door het gemeentelijk Energieloket of een erkend installateur.

Zie ook milieucentraal.nl en hier voor meer informatie.

Met een douche-wtw heb je minder gas of stroom nodig om het douchewater op temperatuur te brengen. Ben je alleen en douche je maar 3 keer per week 5 minuten of minder, dan zal de besparing lager zijn dan een gezin met 5 personen dat gemiddeld 10 minuten doucht.

Bij nieuw- of verbouw kun je een geintegreerd systeem aanbrengen. Er bestaan ook systemen die eenvoudig in bestaande douches passen.

Op milieucentraal.nl kun je uitzoeken of het in jouw geval kan lonen.

De beste vloerafwerkingen voor vloerverwarming zijn:

1. Gietvloeren
2. Plavuizen (stenen vloer)
3. PVC-vloeren.

Deze materialen geleiden warmte beter dan houten of tapijten vloeren. De gietvloer geleidt warmte het beste doordat deze naadloos en dichter op de cementvloer ligt. Ook is hij dun waardoor het sneller opwarmt.

Laminaat, parket of andere houten vloerdelen geleiden juist slechter warmte. Vaak wordt bij deze vloeren ook een ondervloer of folielaagje gelegd om contactgeluid te voorkomen wat een isolerend effect heeft voor vloerverwarming. Hierdoor is het dus nog lastiger om deze op te warmen. Leveranciers bieden nog wel warmtepompen aan bij houten vloeren, maar dan moet de aanvoertemperatuur hoger waardoor het weer minder energiebesparend is.

Hoe makkelijk het is om een vloer op te warmen wordt bij uitgedrukt in warmteweerstand. Voor vloerverwarming wordt geadviseerd om een maximale warmteweerstand te hebben van 0,15 m2 K/W. Wanneer het hoger is dan 0,15 verlies je te veel energie bij het opwarmen en is vloerverwarming dus minder effectief.

Als je toch wel een houten vloer wilt hebben is het advies om een PVC-vloer te leggen met een houten uitstraling. Dat geleidt niet zo goed als gietvloeren of plavuizen, maar geeft wel dezelfde look. Voor de smallere beurs is het advies niet om dan goedkoop tapijt of laminaat te nemen, maar om een hard zeil te halen. 

Komt er voldoende waterstof voor verwarmen van gebouwen? Dat weten we nog steeds niet goed. Lees verder …

Bijna iedereen is wel bekend met de bodemwarmtepomp. In de bodem wordt een waterbuffer aangelegd. Op 240 meter diepte zal het water dan zo’n 9 graden zijn. In de winter wordt warmte onttrokken en in de zomer wordt warmte toegevoegd tijdens het koelen van de woning. Oppervlaktewater kan ook gebruikt worden. Lees verder over warmtebronnen …

De batterij is de bekendste vorm van energieopslag. Maar er is veel meer mogelijk.  Lees verder over vormen van opslag …

We spreken van Buurtwarmte wanneer bewoners in een wijk of buurt(je) de handen ineen slaan en gezamenlijk naar een collectieve oplossing voor verwarmen zonder aardgas zoeken. Ook kunnen ze besluiten eigenaar te worden van de gezamenlijke oplossing: het warmtesysteem ontwikkelen, exploiteren en beheren. Meest gebruikelijk is om daar een coöperatie voor op te richten. Zo nemen ze samen de regie over de eigen, lokale en duurzame warmtevoorziening.

Lees verder

Het is voor een VvE bouwtechnisch niet altijd eenvoudig om van aardgas af te stappen. Het minst ingrijpend zijn complexen die al ”centrale” of “blok” verwarming hebben. Lees hier verder voor een overzicht van de opties en aandachtspunten.

Het belangrijkste is om ’s ochtends uw woning zo veel mogelijk te ontluchten. Daarnaast heeft Groene Huisvesters onder andere deze flyer ontwikkeld met meer handige tips om uw woning koel te houden tijdens deze warme zomer.

Het korte antwoord is dat airco’s niet milieubewust zijn. Wel kun je bepaalde keuzes maken waardoor de airco wel beter kan functioneren. 

• Koel het liefst alleen de kamers waar je daadwerkelijk in bent.
• Koelmiddel R32 is momenteel één van de meest klimaatverantwoordelijke koelmiddelen.
• Overweeg een airco die koelt en verwarmt. Airco verkoeling is niet heel milieubewust, maar verwarmen werkt via een airco efficiënter dan een cv-ketel.
• Zet de temperatuur van de airco niet te laag. 

Op Milieucentraal is ook nog veel informatie te vinden over airco’s en ventilatoren.