FAQ energie besparen

Staat jouw vraag er niet bij?
Millieucentraal.nl biedt ook veel informatie en hulp, evenals het Energieloket in jouw gemeente.
Je kunt je vraag ook stellen aan service@energiesamenfoodvalley.nl.

Inhoudsopgave

Algemeen

In 2023 geldt een prijsplafond op energie voor huishoudens en andere kleinverbruikers. Dit betekent dat zij tot een bepaald gebruik niet meer betalen dan een maximale prijs voor gas, stroom en stadsverwarming. Door dit prijsplafond krijgen de meeste huishoudens korting op hun energierekening.

Voor warmte geldt een maximumbedrag van  € 47,38 tot 17 GJ.

Uitgebreide hulp en informatie:

gaslicht.com/energienota/prijsplafond-energie

milieucentraal.nl/energie-besparen/inzicht-in-je-energierekening/energierekening

Op energielabel.nl kun je het energielabel voor jouw woning opzoeken. Je kunt dan ook zien tot wanneer het geldig is. Bij verkoop moet je huis een geldig energielabel hebben dat niet ouder is dan 5 jaar.

De Standaard is een aanbeveling van de overheid voor de complete isolatiegraad van een woning, zie ook rvo.nl en deze beknopte samenvatting.
Volg je bij isolatie van de woning de Standaard dan is je woning voorbereid op verwarmen zonder aardgas. Ingrijpende aanpassingen van radiatoren wordt zoveel mogelijk voorkomen.
Verder geeft de Standaard inzicht in de mate van ventilatie die nodig is in de woning voor een gezond leefklimaat.

Isoleren van een enkel bouwdeel zoals vloer, muur of dak naar de (ideale) Streefwaarde zorgt ervoor dat dit bouwdeel absoluut goed genoeg is geïsoleerd voor alternatieve warmtebronnen. Omdat dit niet altijd mogelijk is, mag je “compenseren” met een ander bouwdeel waarbij dat wel kan. Als het totaal van maatregelen maar aan de Standaard voldoet.

Liander heeft hiervoor een handige toolbox (pdf) gemaakt. De toolbox geeft antwoorden en suggesties voor 3 onderdelen:

  • Ik hoor in het nieuws dat het stroomnet vol is. Wat betekent dit voor mij?
  • Ik ben woningeigenaar en ik wil mijn huis verduurzamen? Waar moet ik rekening mee houden?
  • Ik kom graag in contact met Liander, omdat ik spanningsproblemen, een storing of een andere vraag heb.

En de allerlaatste pagina geeft een overzicht van handige links.

Download de toolbox van Liander

Isoleren

Met de Isolatie-zelfscan van Milieucentraal, een meetlat en een aansteker weet je binnen 5-15 minuten wat je eventueel nog kunt isoleren. vervolgens kun je zelf aan de slag met de tips voor doe-het-zelver-isoleerders van Milieucentraal of een bedrijf inschakelen.

Het verduurzamen van een woning kan in één grondige aanpak, of in stappen. Bij een stap voor stap aanpak is het verstandig om een volgorde te kiezen die latere maatregelen niet in de weg zitten. Of toch onvoldoende blijken te zijn voor het gewenste einddoel.

Lees verder …

Bijvullen kan het beste met hetzelfde materiaal als de oorspronkelijke isolatieplaten bevatten. Houd er wel rekening mee dat de besparing niet zo groot is als wanneer een (bijna) lege spouw gevuld wordt. De kosten zullen waarschijnlijk  wel bijna evenveel zijn als het vullen van 9-10 cm lege spouw. Het comfort neem zeker wel toe.

Vraag altijd een deskundig advies van een gespecialiseerd isolatiebedrijf in de buurt. Deze controleert ook op de 5 voorwaarden waar de spouw aan moet voldoen om te kunnen isoleren, zie milieucentraal.nl.

Helaas is het voor de gemiddelde ondernemer niet rendabel om voor een klein stukje spouw langs te komen. Daarnaast val je onder de 10m2 buiten de ISDE-subsidie.

Mogelijk kan een handige klusser of timmerman een voorzetwand plaatsten. Soms is het ook mogelijk om samen met buren een kleine collectieve inkoopactie te organiseren; dan kan een isolatiebedrijf gelijk een heel stuk van de straat doen. Dat vinden isolatiebedrijven doorgaans een stuk interessanter.

Dit verschilt per situatie. De korrels op de bodem van de kruipruimte noemt men ook wel bodemisolatie, dit isoleert maar zeer beperkt de woning en wordt vaak gebruikt om vocht tegen te gaan. Vloerisolatie daarentegen isoleert een stuk beter. Als er genoeg ruimte is, dan zal vloerisolatie de warmte goed binnenhouden en stijgt het wooncomfort.

In de basis zijn er twee oplossingen:

  • Bodem isolatie
  • De vloer openbreken

Bij bodemisolatie wordt er isolatiemateriaal over de vloer van de kruipruimte verspreid. Dit is een maatregel die met name bedoeld is om vocht te bestrijden, maar het heeft ook een isolerende werking.

Wilt u uw vloer echt goed isoleren (en bijvoorbeeld van het gas af), dan heeft het zin om de vloer open te breken en de vloer zelf te isoleren. Als de vloer toch opengaat kan het dan ook zinvol zijn om vloerverwarming te overwegen. Dat is in de meeste gevallen nóg comfortabeler en tevens toekomstbestendig. Vloerverwarmingen zijn bij uitstek de beste manier om een woning gasloos te verwarmen.   

Op milieucentraal staat een heel duidelijk overzicht en stappenplan hoe je je eigen dak kan isoleren.

De Natuur en Milieufederaties hebben een handige handleiding gemaakt met informatie om bij het isoleren meer rekening te houden met biodiversiteit en natuur. 

Duurzaam verwarmen & koelen

Heb je het koud? Omarm een geliefde en je hebt het zo warm! Wijzelf zijn “kacheltjes” die warmte produceren met een aanvoertemperatuur van circa 37°, door ons voedsel (de warmtebron) te verbranden. In huis hebben we warmte nodig voor tapwater en verwarming van de ruimtes. Gas en elektriciteit zijn de meest bekende warmtebronnen.
Zie ook milieucentraal.nl voor informatie over duurzaam verwarmen en koelen.

Met deze 8 tips van Natuur en Milieu Utrecht kom je beslagen ten ijs.

Zorg bijvoorbeeld voor een stroom (koele) lucht met een ventilator en een bevroren fles water. Een milieuvriendelijkere keuze dan een airconditioner. verkoelend briesje en is twintig keer zuiniger dan een mobiele airco. Heb je al een airco of kun je toch niet zonder? Let op bij je keuze en gebruik hem niet vaker dan nodig.

Een mobiele airco is eigenlijk zinloos. De warme lucht komt dan via het open raam net zo hard weer terug naar binnen. Een ventilator is 20x zuiniger dan een mobiele airco.

Met de 50 graden test kun je uitvinden of jouw huis comfortabel te verwarmen is met een lage(re) aanvoertemperatuur van je verwarmingssysteem. Normaal is het water in de cv-ketel tussen de 70-90 graden. Verwarmen op ongeveer 50 graden kan flink op het gasverbruik besparen. Volg deze stappen:

  1. Het is van belang om de test uit te voeren in een week waarin de nachttemperatuur onder nul is.
  2. Voor de hybride warmtepomp kan getest worden bij een buitentemperatuur tussen 4 en 10 graden Celsius, voor de all-electric moet tussen de -10 en 4 graden Celsius zijn voor minimaal één week. Dan kan worden ervaren of je woning met een lagere temperatuur comfortabel verwarmd kan worden.
  3. Stel de cv-ketel instellen op 50 graden. In de handleiding van de cv-ketel staat beschreven hoe dit kan worden uitgevoerd. Milieucentraal geeft hier instructies voor. Vraag anders je installateur om hierbij te helpen.
  4. Test één week lang.
    Blijft het comfortabel warm in alle ruimtes of wordt gedurende de dag tocht gevoeld? Je moet wel rekening houden met het feit dat bij lage temperatuur verwarming het langer duurt voordat je woning is opgewarmd.
  5. Is het in huis gedurende de testweek comfortabel warm gebleven? Dan is je woning geschikt om te verwarmen op lage temperatuur door middel van een warmtepomp.

Betaalbare aanpassingen indien je woning nog niet geschikt blijkt:

  1. Kijk of het op 60 graden wel kan.
  2. Plaats boosters.
    Boosters zijn kleine ventilatoren die onder of op de radiatoren/convectoren worden geplaatst. De boosters dienen geplaatst te worden in ruimtes die onvoldoende of te langzaam warm worden. De boosters zorgen voor extra luchtstroming langs het verwarmingselement. Hierdoor wordt de ruimte sneller verwarmd.
  3. Laat het verwarmingssysteem waterzijdig inregelen.
    Bij slechte inregeling van het verwarmingssysteem worden de radiatoren die nabij de cv-ketel staan als eerste warm. De verwarmingselementen verderop in het cv-systeem worden dan op een later moment warm om de betreffende ruimte op temperatuur te brengen. Soms worden deze radiatoren zelfs onvoldoende warm. Nadat het verwarmingssysteem waterzijdig goed is ingeregeld worden alle verwarmingselementen even snel warm en staat de cv-ketel goed afgesteld.

Hybride warmtepompDe hybride warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, en werkt samen met je cv-ketel. Is je woning nog niet goed genoeg geïsoleerd om volledig van het aardgas te gaan met de volledig elektrische warmtepomp? De hybride warmtepomp kan een interessante tussenstap zijn om op energie te besparen. Op milieucentraal.nl vind je uitgebreide informatie en keuzehulp bij deze beslissing.

Rekenvoorbeeld: een matig geïsoleerde vrijstaande woning met 1.500 m3 gasverbruik, bespaart met een netto investering van € 2.500 (na aftrek subsidie) jaarlijks zo’n € 530 op de energie . Het bespaart 770 m3 gas en 850 kg CO2. Extra stroomverbruik is circa 1.800 kWh (bron: warmtepompcheck milieucentraal). Heb je zonnepanelen, dan bespaar je nog meer CO2.

Ben je handig met Excel, dan kun je ook dit eenvoudige rekenmodel gebruiken.

Wanneer aanschaffen?

Heb je een nieuwe cv-ketel van zo’n 5 jaar oud of jonger? Dan kan je daar een hybride warmtepomp bijplaatsen. De warmtepomp gaat zo’n 15 jaar mee.

Is je cv-ketel binnen over binnen  3-5 jaar aan vervanging toe? Wellicht kun je dan zo mogelijk eerst verder isoleren. Onderzoek daarna opnieuw of je volledig af kan van aardgas met een elektrische oplossing of aansluiting op een warmtenet. Kan dat niet dan bieden leveranciers zoals Nibe en Remeha inmiddels oplossingen die het eenvoudig maakt om met dezelfde installatie later alsnog volledig van het gas af te gaan.

Geluid: waar zet je de buitenunit?

De ventilator van de buitenunit maakt geluid als de hybride warmtepomp draait. Hoe hoger het vermogen van de warmtepomp, hoe meer geluid de ventilator in de buitenunit produceert. Er zijn wettelijke normen voor het maximale geluid dat een buitenunit mag maken. Overdag mag dat niet meer dan 45 dB(A) zijn en in de avond en nacht niet meer dan 40 dB(A). Vraag daarom je installateur vooraf te controleren of het geluid van de buitenunit binnen de wettelijke geluidsnorm blijft.
Uit onderzoek blijkt dat bijna driekwart (72 procent) van de warmtepompbezitters nooit geluidsoverlast ervaart van de warmtepomp (bron milieucentraal.nl). Maar … de buren zijn in dit onderzoek dit niet gevraagd en met hen heb je natuurlijk ook rekening te houden.

Plaats de buitenunit op een slimme plek en laat er zo nodig een geluiddempende kast omheen zetten. Voorkom trillingen: met name op een plat houten dak kunnen trillingen ontstaan. Dat kan vaak goed opgelost worden met trillingsdempend materiaal.

Vanaf 2026 worden (hybride) warmtepompen de standaard worden voor het verwarmen van woningen. Dit betekent dat wanneer de cv-installatie (gasketel) aan  vervanging toe is, men moet overstappen op een duurzamer alternatief, bij voorkeur zonder aardgas.

Voor woningen die niet geschikt zijn, of op korte termijn op een ander alternatief voor aardgas worden aangesloten (bijvoorbeeld een warmtenet), worden uitzonderingen gemaakt:

  • Voor appartementen en monumenten.
  • Bij een terugverdientijd langer dan 7 jaar.
  • Als de woning binnen 10 jaar wordt aangesloten op een warmtenet.
  • Als de warmtepomp meer geluidsoverlast voor de buren veroorzaakt dan wettelijk toegestaan.
  • Het geluid van een warmtepomp kan  verminderd met een geluidskap. Hierdoor stijgt de terugverdientijd wel een beetje. Als de terugverdientijd boven de 7 jaar uitkomt ben je ook niet verplicht over te gaan op een warmtepomp.
  • Als er dure aanpassingen nodig zijn aan het verwarmingssysteem. 
  • Als een huiseigenaar geen installateur voor een warmtepomp kan vinden, mag hij de installatie in twee stappen doen: eerst een nieuwe cv-ketel en later een hybride warmtepomp erbij.

Het kabinet moet deze uitzonderingen nog nader uitwerken. De bedoeling is dat de installateur straks beoordeelt of de verplichting geldt.

(Bron: rijksoverheid.nl)

Een airco werkt net als een koelkast. De lucht binnen maakt hij kouder; de lucht buiten warmer. Een airco kan ook het omgekeerde: warmte aan de buitenlucht onttrekken om de lucht binnen te verwarmen. Een airco bevat koelvloeistof en heeft altijd minimaal één buiten en een of meerdere binnenunits. Hybride warmtepompen kunnen meestal ook koelen, door met lucht van buiten het water in je CV-systeem te koelen. Maar niet zo sterk en snel als een airco dat kan.

Toepassingen:

  • Om een (werk/studeer)kamer snel op te warmen voor kort gebruik
  • In (kleinere) ruimten/woningen met weinig warmteverlies.
  • Als bijverwarming naast de gasketel, zo bespaar je op gas. Je elektriciteitsverbruik gaat omhoog.

Nadelen:

  • Kan als minder comfortabel ervaren worden door tocht, geluid, ongelijkmatige opwarming (lucht is warm, maar tafel is koud).
  • Als het buiten heet is, maken airco’s die lucht nog heter.
  • Hoe lager de temperatuur buiten, hoe meer energie de airco verbruikt. Bij temperaturen onder het vriespunt duurt verwarmen steeds langer.
  • Airco’s verbruiken meer stroom dan een hybride warmtepomp, een bodemwarmtepomp (water/water) verbruikt het minst.
  • Airco’s vallen niet onder de ISDE subsidie
Tip
Win goed advies in voordat je een airco aanschaft voor verwarmen. Belangrijk is dat je een airco met de juiste capaciteit koopt.

Een PVT paneel is een zonnepaneel dat ook een buizenstelsel met een mengsel van glycol (=suiker) en water bevat. Het mengsel neemt de warmte van de zonepanelen en de buitenlucht op. Het glycol voorkomt dat het water ’s winters bevriest. Het mengsel kan door een warmtepomp gebruikt worden om je huis en tapwater mee te verwarmen. Handig als er bijvoorbeeld geen bodembron geslagen kan of mag.

Lees verder voor uitgebreide informatie

Met een douche-wtw heb je minder gas of stroom nodig om het douchewater op temperatuur te brengen. Ben je alleen en douche je maar 3 keer per week 5 minuten of minder, dan zal de besparing lager zijn dan een gezin met 5 personen dat gemiddeld 10 minuten doucht.

Bij nieuw- of verbouw kun je een geintegreerd systeem aanbrengen. Er bestaan ook systemen die eenvoudig in bestaande douches passen.

Op milieucentraal.nl kun je uitzoeken of het in jouw geval kan lonen.

Bij een warmtescan wordt er met behulp van een speciale camera foto’s gemaakt die belichten waar de meeste warmte ontsnapt uit de woning. Aan de hand van deze foto’s kan worden vastgesteld wat voor maatregelen nuttig zijn voor de verduurzaming van de woning. De meeste gemeentes in de regio organiseren deze warmtescans via het energieloket. Het liefst willen we tegenwoordig met de bewoners van een straat foto’s maken en dan aan de hand van de foto’s volgende mogelijke stappen bespreken. Indien je vragen hebt of interesse in een warmtescan, neem dan gerust contact op met het energieloket in jouw regio via het contactformulier.

De beste vloerafwerkingen voor vloerverwarming zijn:

  1. Gietvloeren
  2. Plavuizen (stenen vloer)
  3. PVC-vloeren.

Deze materialen geleiden warmte beter dan houten of tapijten vloeren. De gietvloer geleidt warmte het beste doordat deze naadloos en dichter op de cementvloer ligt. Ook is hij dun waardoor het sneller opwarmt.

Laminaat, parket of andere houten vloerdelen geleiden juist slechter warmte. Vaak wordt bij deze vloeren ook een ondervloer of folielaagje gelegd om contactgeluid te voorkomen wat een isolerend effect heeft voor vloerverwarming. Hierdoor is het dus nog lastiger om deze op te warmen. Leveranciers bieden nog wel warmtepompen aan bij houten vloeren, maar dan moet de aanvoertemperatuur hoger waardoor het weer minder energiebesparend is.

Hoe makkelijk het is om een vloer op te warmen wordt bij uitgedrukt in warmteweerstand. Voor vloerverwarming wordt geadviseerd om een maximale warmteweerstand te hebben van 0,15 m2 K/W. Wanneer het hoger is dan 0,15 verlies je te veel energie bij het opwarmen en is vloerverwarming dus minder effectief.

Als je toch wel een houten vloer wilt hebben is het advies om een PVC-vloer te leggen met een houten uitstraling. Dat geleidt niet zo goed als gietvloeren of plavuizen, maar geeft wel dezelfde look. Voor de smallere beurs is het advies niet om dan goedkoop tapijt of laminaat te nemen, maar om een hard zeil te halen. 

Komt er voldoende waterstof voor verwarmen van gebouwen? Dat weten we nog steeds niet goed. Lees verder …

Bijna iedereen is wel bekend met de bodemwarmtepomp. In de bodem wordt een waterbuffer aangelegd. Op 240 meter diepte zal het water dan zo’n 9 graden zijn. In de winter wordt warmte onttrokken en in de zomer wordt warmte toegevoegd tijdens het koelen van de woning. Oppervlaktewater kan ook gebruikt worden. Lees verder over warmtebronnen …

De batterij is de bekendste vorm van energieopslag. Maar er is veel meer mogelijk.  Lees verder over vormen van opslag …

We spreken van Buurtwarmte wanneer bewoners in een wijk of buurt(je) de handen ineen slaan en gezamenlijk naar een collectieve oplossing voor verwarmen zonder aardgas zoeken. Ook kunnen ze besluiten eigenaar te worden van de gezamenlijke oplossing: het warmtesysteem ontwikkelen, exploiteren en beheren. Meest gebruikelijk is om daar een coöperatie voor op te richten. Zo nemen ze samen de regie over de eigen, lokale en duurzame warmtevoorziening.

Lees verder

Het is voor een VvE bouwtechnisch niet altijd eenvoudig om van aardgas af te stappen. Het minst ingrijpend zijn complexen die al ”centrale” of “blok” verwarming hebben. Lees hier verder voor een overzicht van de opties en aandachtspunten.

Het belangrijkste is om ’s ochtends uw woning zo veel mogelijk te ontluchten. Daarnaast heeft Groene Huisvesters onder andere deze flyer ontwikkeld met meer handige tips om uw woning koel te houden tijdens deze warme zomer.

Het korte antwoord is dat airco’s niet milieubewust zijn. Wel kun je bepaalde keuzes maken waardoor de airco wel beter kan functioneren. 

  • Koel het liefst alleen de kamers waar je daadwerkelijk in bent.
  • Koelmiddel R32 is momenteel één van de meest klimaatverantwoordelijke koelmiddelen.
  • Overweeg een airco die koelt en verwarmt. Airco verkoeling is niet heel milieubewust, maar verwarmen werkt via een airco efficiënter dan een cv-ketel.
  • Zet de temperatuur van de airco niet te laag. 

Op Milieucentraal is ook nog veel informatie te vinden over airco’s en ventilatoren.

Subsidies & leningen huiseigenaren

Er zijn zowel landelijke als gemeentelijke regelingen die helpen met verduurzamen. Vul op energiesubsidiewijzer.nl de naam van jouw gemeente in en je krijgt een lijst van mogelijkheden op basis van jouw omgeving.

Ja, je mag de glasoppervlakte van een geïsoleerde deur meerekenen bij een ISDE-aanvraag. Let wel op: de maximale glasoppervlakte is 45 m

Zie ook rvo.nl.

Vanuit het RVO is de Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoning (SVOH) opgezet. De doelgroep zijn particuliere verhuurders en institutionele beleggers.

Deze subsidie is voor energiebesparende maatregelen en onderhoud mits er ook een energiebesparende maatregel wordt gedaan. De vergoeding is afhankelijk van het aantal m2 meters en het soort maatregel, maar loopt op tot een maximum van € 6.000 per woning en € 400.000 per verhuurder. 

Meer informatie over de subsidie is te vinden op rvo.nl samen met de voorwaarden.

Een mogelijkheid is de duurzame lening van het restauratiefonds.nl.

Subsidies bedrijfsmatig en maatschappelijk vastgoed

Van de Foodvalley gemeenten behoort een deel tot provincie Utrecht en een deel tot Gelderland. Provincie Utrecht heeft een handig overzicht gemaakt van de beschikbare Utrechtse en landelijk subsidies (versie mei 2022) voor bedrijven, sportverenigingen, scholen, en instellingen.

Voor provincie Gelderland ga naar gelderland.nl/subsidies en vink het thema Duurzaamheid aan voor een overzicht van de subsidies. Vanuit de provincie Gelderland is ook het programma Klimaatklaar opgezet. Hier kunnen eigenaren van maatschappelijk vastgoed gratis kennis en advies vragen bij de provincie voor verduurzaming van hun gebouwen. Er komt dan een energieadviseur langs die één-op-één coaching geeft en er is ook groepcoaching mogelijk.

Vorderingen energietransitie

Onderstaand zijn handige websites die ook wij gebruiken om inzicht te krijgen in de voortgang van de energietransitie en om goed advies te kunnen geven voor energiebesparing en -opwek.

Klimaatmonitor – cijfers en kengetallen rondom energietransitie op een rij
Energie in Nederland – totaalcijfers van energieproductie en uitstoot in Nederland in infographics
Energieopwek – live teller en hernieuwbare opwek per dag/maand/jaar
Waarstaatjegemeente – per gemeente verschillende onderwerpen vergelijken met landelijke gemiddeldes
Allecijfers.nl – CBS gegevens en statistieken van gemeenten, wijken en buurten
Nationale Energieatlas – kaarten van energielabels en opwek
EP-online – database van alle energielabels zoekbaar op postcode en BAG nummer
Ede in Cijfers – hier zijn monitoren en databanken op wijk-, buurt- en stadsniveau binnen Ede te vinden

Verbeter je huis – biedt bondig en kort overzicht van investeringen en besparingen
Digipepsis – platform met veel kengetallen van de meeste duurzame maatregelen
Pdok viewer – ruim 100 datasets en kaarten, van asbest tot drone no-fly zones
Bagviewer – gebouwgegevens opzoeken
ThermoGIS – kaarten met geothermisch potentieel
Wijkpaspoort.vng.nl – informatie over energielabels, verbruik en woonvoorraad.
Leefbaarometer.nl– de leefbaarheidscore voor wijken
CO2 emissiefactoren – biedt een overzicht en instrumenten m.b.t. CO2 emissies
De Gebouwde Omgeving – kaarten met informatie over energie en koppelkansen
Postcoderoos kaart – voor de aanvraag van postcoderoosprojecten kan een kaart met gemarkeerde postcodegebieden worden aangemaakt
Wkotool – controle of bodemwarmte mag, berekening van de kosten en terugverdientijd